नेपाली फिल्ममा तिहारको महत्व धेरै रहेको छ । बिगतमा थुप्रै तिहार लछित गीतहरु नेपाली फिल्ममा समवेश भएका छन । यस्तै चर्चित नेपाली फिल्मका केही गीतबारे आज हामी चर्चा गर्ने छौ ।
१ निधरमा लगएर सप्तरामगी टिका
यो सबैभन्दा लोकप्रिय र क्लासिक गीतहरू मध्ये एक हो। यो गीत नेपाली चलचित्र विजय पराजयको हो । सन् १९९१ मा बनेको यो चलचित्रको गितमा हेमलताको स्वर रहेको छ भने संगीत नेपालका चर्चित संगीतकार शुम्भुजित बास्कोटाले दिएका छन् ।
यो गीतले तिहारको भाइटीका दिनलाई स्पष्ट रूपमा वर्णन गरेको छ। भाइको लागि दिदीबहिनीले गर्ने सामाजिक मूल्य र प्रार्थना र चाहनालाई गीतमा स्पष्ट रूपमा वर्णन गरिएको छ। साथै, अनुष्ठान र तिनीहरूको अर्थ बहिनीहरूको प्रार्थनाको रूपमा व्याख्या गरिएको छ। गीतले दाजुभाइ र दिदीबहिनीको सुन्दर बन्धनलाई धेरै क्लासिक तरिकामा झल्काउँछ।
२ दियो बाली साँझको
यो तिहारको सबैभन्दा धेरै गाइने गीतहरू मध्ये एक हो जुन चाड मनाउने क्रममा हरेक घर–घरमा गाइन्छ। यो गीत चलचित्र चिनोको हो । यो गीतले धार्मिक पक्षका हिसाबले सुन्दर चाडपर्वलाई उजागर गर्ने प्रयास गरेको छ । यो लगभग एक भजन वा प्रार्थना हो जुन देवताहरूलाई बोलाउन र देवी लक्ष्मी र अन्य देवीहरूले गर्न सक्ने महान कार्यहरूको चर्चा गर्छ। साथै, सजाउने, दियो लगाउने आदि गतिविधिहरू गीतमा वर्णन गरिएको छ।
३ भैलिनी आए आगन
यो चलचित्र स्वर्गको निकै चर्चित गीत हो। यो गीत हरेक तिहार विशेष कार्यक्रममा नाचिन्छ र धेरै स्टेजमा प्रयोग हुन्छ । तिहारको उल्लेख गर्दा हरेक नेपालीको ओठमा यो गीत हुन्छ ।यो गीतले तिहारको माहोल, बत्ती र दियो र अन्य बत्तीले हुने घरको उज्यालोलाई झल्काउँछ । यो गीतमा नेपाली संस्कृतिको धार्मिक देउसी र भैलो परम्परालाई चित्रण गरिएको छ ।
यसले देउसी भैलोलाई थोरै लोकगीत र चलचित्र संगीतको साथमा बजाउने शास्त्रीय तरिका देखाउँछ। वैदेशिक रोजगारीको बारेमा कुरा गर्दै गीतले देशको सामाजिक पक्ष र युवाहरूलाई स्वदेशमै बस्न प्रेरित गर्ने प्रवृत्तिबारे पनि चर्चा गरेको छ ।
४ यसपालिको तिहारै रमाइलो
यो पछिल्लो चलचित्र कोहिनूरको गीत हो । यसले परम्परागत देउसी र भैलोको बारेमा आधुनिक संगीतको स्पर्श र देउसी भैलोको आधुनिक परिवेशको बारेमा कुरा गर्दछ। यसले उत्सवलाई थप रोचक र रोमाञ्चक बनाउने कुरा गर्छ । यो गीतमा लक्ष्मी माता र जनताको घरमा बस्न आउने र यस पर्वमा दिदीबहिनी र दाजुभाइको भेट हुने अपेक्षा गरिएको छ ।
५ अधरमा आज उनकै छ गीत
यो पुरानो चलचित्रको ’अन्याय’ क्लासिक गीत हो। यसले तिहारको माहोल देखाउँछ र कलाकारले तिहार र दीपावलीको अनुष्ठान गरेको देखिन्छ । रन्जित गज्मेरको संगीत र रत्न समशेर थापाको शब्द भएको यो गीतमा मनिला सोताङको स्वर रहेको छ ।